48
Kronik Hepatit B
için elastometri veya serum testleri kullanılabilir. Daha kesin sonuç karaciğer
biyopsisi ile alınır (21).
HBeAg Negatif KHB Fazı
Bu durum HBeAg pozitifliğinden anti-HBe’ye serokonversiyonu izleyerek
immun reaktif fazda veya inaktif taşıyıcılık durumundan yıllar-dekatlar sonra
meydana gelebilir. Kronik HBV enfeksiyonunun doğal seyrinde daha geç bir
immun reaktif fazı gösterir. HBV DNA ve ALT seviyelerinde dalgalanmalar
gösteren dönemsel reaktivasyonla karakterizedir (22,23). HBeAg negatif kro-
nik hepatitli hastalarda HBV DNA düzeyleri HBeAg pozitif olanlara göre daha
düşüktür (2000–20 milyon IU/ml, 20.000–2 milyar IU/ml sırayla). Bu hasta-
larda HBeAg negatiftir ve prekor ve/veya bazal kor promoter bölgelerinde
nükleotid substütisyonlu HBV viriyonlarının dominant olduğu bir durum söz
konusudur. Bu nedenle HBeAg sentezi ya yoktur veya çok düşük düzeyler-
dedir. HBeAg negatif kronik HBV enfeksiyonunda uzun süreli hastalık remis-
yon oranı düşüktür (1,22). Bu nedenle uzun dönem prognozu HBeAg-pozitif
hastalardan kötüdür ve siroz gelişme riski HBeAg pozitif olanlara göre iki kat
daha fazladır. Doğal seyri tamamen anlaşılabilmiş olmamasına rağmen, bu
faz başlıca iki farklı şekilde görülebilir (24,25). Hastaların %30-40’ını oluşturan
birinci durumda orta-yüksek HBV DNA seviyeleri ile birlikte sürekli yüksek
ALT seviyeleri gözlenir. İkinci şekilde ise dalgalı seyreden ALT yükseklikleri
ile birlikte düşük veya negatif HBV DNA seviyeleri gözlenir ve bu grup has-
taların %45-60’ını oluşturur. Hangi şekilde olursa olsun HBeAg negatif kronik
hepatit fazına geçen hastalarda değişik derecelerde hepatik fibrozis hali ha-
zırda vardır. Kronik HBV enfeksiyonunun tanı konulduğu zamanda yapılan
karaciğer histolojik çalışmaları bu hastaların %50’sinde orta veya ciddi nekro-
inflamasyon ve fibrozis, %25-40’ında ise siroz bulunduğunu göstermiştir. Bu
hastalarda spontan HBsAg klirensi yılda %0.5-1 kadardır (26). Aktif HBeAg
negatif kronik hepatit B hastalarından gerçek inaktif HBV taşıyıcılığını ayırt
etmek önemli ve bazen zordur. Taşıyıcılar çok düşük komplikasyon riskine ve
iyi bir prognoza sahiptir. Oysa diğerleri ilerlemiş hepatik fibrozis, siroz ve ar-
dından gelen komplikasyonlar (dekompanse siroz, HSK) gelişme riski yüksek
olan gruptur. Aktif HBeAg negatif kronik hepatit B hastalarında aktivite dal-
galanmalarını saptamak için, inaktif taşıyıcılıkta belirtildiği gibi minimum 1 yıl
boyunca her 3-4 ayda bir ALT ve DNA seviyelerinin takibi gerekir. Rehberler
